گاه بذرهای آتش مدفون در خاک، وسوسه شکفتنشان می‌گیرد و جانی یا حداقل بخشی از پیکر انسانی را به غنیمت می‌گیرند. میادین مین باقیمانده از دوران دفاع‌مقدس در انتظار پاکسازی هستند. دلاورمردان قرارگاه پاکسازی مین نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی سال‌هاست در مناطق غرب و جنوب کشور، مشغول مبارزه با قاتلین نهفته در خاک هستند. بیرون آوردن این جنس خشن با هدف ایمن‌سازی آن سرزمین برای ایجاد امنیت و آرامش مردمانش، نزد یگان‌های مهندسی رزمی نیروی زمینی ارتش حتی از حفظ جان شیرین‌شان مهم‌تر است. وجب به وجب مناطق مرزی غرب و جنوب را انواع و اقسام مین‌ها و گلوله‌های عمل نکرده احاطه کرده است و کوچک‌ترین اشتباه بسیار جبران‌ناپذیر خواهد بود.
وسعت مناطق آلوده به مین در کشورمان بالغ بر 4/2میلیون هکتار با بیش از 16میلیون مین بوده است. با توجه به این سطح وسیع آلوده و این میزان مین عمل نکرده لازم دیدیم تا نگاهی بر عملکرد یگان‌های پاکسازی مین به‌خصوص قرارگاه پاکسازی مین داشته باشیم.
تمامی امور و عملیات پاکسازی تا سال1382 زیرنظر ستاد پاکسازی در معاونت عملیات نیروی زمینی ارتش انجام می‌گرفت. از مهر‌ماه سال1382، این ستاد به مدیریت پاکسازی ارتقا پیدا کرد و تاکنون همه یگان‌های پاکسازی مهندسی در قالب سه قرارگاه خوزستان، ایلام و کرمانشاه زیر نظر این مدیریت به انجام امور پاکسازی مشغول هستند.
عملیات در مناطق تعیین شده از سوی وزارت دفاع به‌ترتیب اولویت در شهرها، روستاها، زمین‌های کشاورزی و مناطق صنعتی صورت می‌پذیرد. بحمدالله به لحاظ تخصص در امر پاکسازی مین، ماهرترین افراد در سطح ارتش‌های جهان در نیروی زمینی ارتش ایران قرار دارند و در حال حاضر بیش از دو هزار نفر از کارکنان یگان‌های مهندسی در قالب 18یگان پاکسازی با تجهیزات کامل سازماندهی شده و در سه قرارگاه پاکسازی خوزستان، ایلام و کرمانشاه به‌ترتیب تحت کنترل عملیاتی یگان‌های گروه 422، گروه 411و مهندسی فرماندهی منطقه غرب مشغول فعالیت هستند. البته ناگفته نماند ایران در حال حاضر بین 65کشور دنیا که با مشکلات میدان‌های مین موجود در کشورشان دست به گریبان هستند بعد از مصر در رتبه دوم قرار دارد. هر‌ساله در جهان 20هزار نفر بر اثر انفجار مین جان خود را از دست می‌دهند که اکثراً مردمی بیگناه مانند کشاورزان، زنان و کودکان هستند و هزاران نفر نیز در این حوادث معلول یا دچار نقص عضو می‌شوند.
پاکسازی در حال حاضر بر مبنای اصول بین‌المللی و استاندارد انجام می‌پذیرد. البته در هیچ جای دنیا پاکسازی 100درصدی وجود ندارد بلکه استاندارد آن تقریباً 95درصد است که به لطف خدا و با آموزش‌هایی که در مراکز به افسران و درجه‌داران پایور ارائه می‌کنیم، نیروهای ما به درجه‌ای از مهارت و تجربه رسیده‌اند که وقتی وارد یک میدان مین می‌شوند حتی بدون نقشه، نوار مین را به راحتی و از شکل ظاهری زمین تشخیص می‌دهند. ما در حال حاضر به درصدی بالاتر از استاندارد دنیا دست یافته‌ایم و در کشورمان سالانه بالغ بر 30هزار هکتار زمین آلوده را مین‌زدایی می‌کنیم.
در چند سال اخیر نیز با اقداماتی که برای مکانیزه کردن امر پاکسازی انجام داده‌ایم به تجهیزات و امکاناتی در سطح بین‌المللی دست یافته‌ایم، ازجمله مین‌‌کوب‌های تفتان نوع یک و دو که از طریق صنایع شهید کریمی (ساصد) به ما واگذار شده است. نگاهی به آمار و ارقام زمین‌های پاکسازی شده به خوبی نشان می‌د‌‌هد که دلاورمردان نیروی زمینی ارتش به انجام چه مهمی دست زده‌اند. از سال1369 تاکنون منطقه‌ای به وسعت بیش از 936هزار هکتار پاکسازی شده که شامل ده‌ها بخش و روستا و زمین‌های کشاورزی و همچنین ده‌ها نقطه اکتشاف نفت بوده است. در این مدت 3926713مین ضد‌نفر، 1094641مین ضد‌تانک و ضد‌خودرو کشف و جمع‌آوری و خنثی شده است. یگان‌های پاکسازی نیروی زمینی ارتش در طول این سال‌ها با تقدیم 172شهید و 726مجروح سعی در نشان دادن ارادت خود به مردم این مرز و بوم و وفاداری به آرمان‌های امام راحل کرده است.
* فرمانده قرارگاه پاکسازی مین نیروی زمینی ارتش
